STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

Standardy Ochrony Małoletnich

§1 [Definicje]

1. Ilekroć w dalszej części procedury jest mowa o:
   1. Organizatorze – rozumie się przez to Miejski Ośrodek Kultury w Miasteczku Śląskim
   2. Dyrektorze – rozumie się przez to Dyrektora Miejskiego Ośrodka Kultury w Miasteczku Śląskim
   3. małoletnim - należy przez to rozumieć osobę poniżej 18 roku życia,
   4. dziecku - należy przez to rozumieć małoletniego
   5. personelu Organizatora – należy przez to rozumieć każdą osobę zatrudnioną u Organizatora na podstawie jakiejkolwiek podstawy prawnej, w tym na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej,
   6. opiekuna prawnego – należy przez to rozumień rodzica lub inną osobę będącą opiekunem prawnym małoletniego.
2. Pojęcia niezdefiniowane należy rozumieć zgodnie z definicjami i rozumieniem przyjętym w obowiązujących przepisach prawa, w tym ustawą z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich.

Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem Organizatora

§ 2 [Rekrutacja]

1. Przed nawiązaniem z osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem małoletnich lub z opieką nad nimi Organizator jest obowiązany do uzyskania informacji, czy dane tej osoby są zamieszczone w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze.
2. Personel Organizatora traktuje małoletniego z szacunkiem oraz uwzględnia jego godność i potrzeby.
3. Personel Organizatora działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych obowiązujących u Organizatora oraz swoich kompetencji.
4. Niedopuszczalne jest podejmowanie jakichkolwiek czynności niedozwolonych określonych w niniejszej procedurze, w jakiejkolwiek formie. 

§3 [Zasady komunikacji z małoletnimi]

U Organizatora obowiązują następujące zasady komunikacji z małoletnimi:

1. należy używać sformułowań adekwatnych do wieku małoletniego i danej sytuacji;
2. w komunikacji z małoletnimi należy zachować cierpliwość i szacunek;
3. wizerunek małoletniego podlega ochronie jako dobro osobiste;
4. należy szanować prawo małoletniego do prywatności i własnego zdania;
5. rozmowa z małoletnim przeprowadzana na osobności powinna być przeprowadzona w sposób nie budzący wątpliwości co do jej charakteru;
6. dopuszczalną formą komunikacji z małoletnimi i ich opiekunami prawnymi są wyłącznie te kanały komunikacji, które są wyznaczone przez Dyrektora po ich uprzednim uzgodnieniu z opiekunami prawnymi małoletnich i małoletnimi.

§ 4 [Zachowania niedozwolone wobec małoletnich]

Niedopuszczalne są następujące zachowania wobec małoletnich:

1. nie wolno ujawniać osobom trzecich danych osobowych małoletniego za wyjątkiem sytuacji przewidzianych w przepisach odrębnych, a ujawnianie danych osobowych małoletniego następuje wyłącznie na zasadach i warunkach określonych w obowiązujących u Organizatora procedurach;
2. nie jest dopuszczalne ujawnianie danych wrażliwych dotyczących małoletniego, wyszczególnionych w art. 9 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz.U. UE.L.  z 2016 r. Nr 119, poz. 1), obejmujących pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub światopoglądowe, przynależność do związków zawodowych oraz przetwarzania danych genetycznych, danych biometrycznych w celu jednoznacznego zidentyfikowania osoby fizycznej lub danych dotyczących zdrowia, seksualności lub orientacji seksualnej tej osoby;
3. niedopuszczalne jest używanie wobec małoletniego bądź w jego obecności wulgarnych lub obraźliwych słów, gestów oraz żartów, a także czynienie uwag, które stanowią, lub mogą być odebrane jako nawiązywanie w wypowiedziach do sfery seksualności, w tym aktywności bądź atrakcyjności seksualnej;
4. w sytuacjach wymagających wykonania przez personel Organizatora czynności pielęgnacyjnych lub higienicznych wobec małoletniego unikać należy innego niż niezbędny kontaktu fizycznego z małoletnim, w szczególności w przypadku udzielania pomocy małoletniemu w ubieraniu i rozbieraniu,
5. niedozwolone jest wykorzystywanie wobec małoletniego relacji wynikającej z władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby);
6. zabronione jest utrwalanie wizerunku małoletniego dla jakichkolwiek innych celów niż służbowe, w szczególności zabronionym jest utrwalanie wizerunku małoletniego dla celów prywatnych poprzez filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie oraz umożliwienie  utrwalenia wizerunków małoletnich osobom trzecim. Utrwalanie wizerunku małoletniego przez personel Organizatora lub osoby trzecie dopuszczalne jest wyłącznie na potrzeby Organizatora, na podstawie i w zakresie zgody udzielonej przez opiekunów prawnych małoletniego;
7. niedozwolonym jest proponowanie małoletnim alkoholu, wyrobów tytoniowych, napojów, których sprzedaż małoletnim jest zabroniona zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa (tzw. napój energetyczny), ani nielegalnych substancji, jak również używanie ich w obecności małoletnich;
8. nie jest dozwolone nieuzasadnione dotykanie małoletniego, a w każdym przypadku niedozwolone jest dotykanie małoletniego w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny.
9. nie wolno zawstydzać, upokarzać, lekceważyć i obrażać małoletniego.

Podejmowanie interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego

§ 5

Zgodnie z art. 304 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1375 ze zm.) instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa.

§6

1. 1. Personel Organizatora jest zobowiązany zwracać szczególną uwagę na występowanie w zachowaniu małoletniego sygnałów świadczących o krzywdzeniu małoletniego, w szczególności o możliwości popełnienia przestępstwa wchodzącego w zakres przestępczości na tle seksualnym w rozumieniu ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich.
2. 2. Należy w szczególności zwrócić uwagę na następujące okoliczności dotyczące małoletniego: 
3. a) małoletni ma widoczne obrażenia ciała (np. siniaki, oparzenia, zadrapania, niezaopatrzone rany, blizny),
4. b) podawane przez małoletniego wyjaśnienia dotyczące obrażeń ciała wydają się niewiarygodne lub mało prawdopodobne lub dziecko często je zmienia;
5. c) małoletni nadmiernie zakrywa ciało, nieadekwatnie do sytuacji i pogody;
6. d) małoletni przejawia strach przed opiekunem prawnym lub osobą trzecią;
7. e) małoletni obawia się powrotu do domu;
8. f) dziecko jest bierne, wycofane, uległe, przestraszone;
9. g) dziecko cierpi na powtarzające się dolegliwości somatyczne: bóle brzucha, głowy, mdłości, duszności, biegunki itp.;
10. h) dziecko moczy się bez powodu lub w konkretnych sytuacjach czy też na widok określonych osób
11. i) nastąpiło pogorszenie zachowania małoletniego w stosunku do dorosłych lub rówieśników (w szczególności występuje zachowania agresywne, aroganckie, napady histerii, dziecko zaczyna używać alkohol lub inne używki),
12. j) dziecko przejawia zachowania seksualne, które nie są typowe dla rozwoju psychoseksualnego adekwatnego do wieku. 
13. 3. O wystąpieniu okoliczności wskazanych w ust. 2 personel Organizatora niezwłocznie informuje Dyrektora.

§ 7 [Składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego]

1. W przypadku uzyskania informacji o krzywdzeniu małoletniego lub podejrzenia krzywdzenia małoletniego, personel Organizatora ma obowiązek:
   1. udzielić pierwszej pomocy a w razie potrzeby wezwać pogotowie,
   2. poinformować o zdarzeniu lub swoich podejrzeniach co do krzywdzenia małoletniego Dyrektora;
   3. sporządzić i przekazać Dyrektorowi notatkę służbową opisującą zdarzenie lub przyczynę wystąpienia podejrzenia o krzywdzeniu małoletniego.

2. W przypadku, gdy zachodzi podejrzenie popełnienia wobec małoletniego przestępstwa:
   1. Dyrektor składa zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa, realizując obowiązek wynikający z art. 304 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2022 r., poz. 1375 ze zm.);
   2. Dyrektor zawiadamia sąd opiekuńczy w przypadku, gdy zachodzi podejrzenie krzywdzenia małoletniego;
   3. Dyrektor podejmuje niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa, o ile miało ono miejsce na terenie placówki Organizatora.
3. Wzór zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa stanowi załącznik nr 1 do Standardów.

Zasady przeglądu i aktualizacji standardów ochrony małoletnich oraz sposoby dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego

§ 8

1. Przegląd standardów ochrony małoletnich, obowiązujących u Organizatora, polega na ustaleniu spełniania przez standardy wymogów przepisów prawa powszechnie obowiązującego oraz dostosowania ich do aktualnych potrzeb Organizatora.
2. Przeglądu standardów ochrony małoletnich, obowiązujących u Organizatora, dokonuje Dyrektor  lub osoba przez niego wyznaczona.
3. Standardy ochrony małoletnich podlegają przeglądowi co najmniej raz na dwa lata, a wnioski z przeprowadzonej oceny należy pisemnie udokumentować.
4. Standardy ochrony małoletnich podlegają przeglądowi każdorazowo w przypadku nowelizacji następujących aktów prawnych:
   1. ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1304 ze zm.);
   2. ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r., poz. 1359 ze zm.);
   3. ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1138 ze zm.), w części określonej w Rozdziale XXV „Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności”

- w zakresie obejmującym treść niniejszych standardów.

5. W przypadku, gdy przegląd, o którym mowa w ustępach poprzedzających, wykaże niespełnianie przez standardy ochrony małoletnich wymagań określonych w przepisach prawa powszechnie obowiązującego, lub też standardy nie gwarantują ochrony małoletnich przed krzywdzeniem, dokonywana jest aktualizacja standardów.
6. Aktualizacji standardów ochrony małoletnich, obowiązujących u Organizatora dokonuje Dyrektor samodzielnie lub za pośrednictwem wyznaczonego pracownika.
7. W celu aktualizacji standardów Dyrektor może powołać zespół roboczy, ustalając jego skład.

§ 9

1. 1. Każdy ujawniony lub zgłoszony incydent lub zdarzenie zagrażające dobru małoletniego, na temat którego Organizator posiada wiedzę, zostaje odnotowany w protokole, sporządzonym przez Dyrektora.
2. 2. Dokument wskazany w ust. 2 przechowywany jest przez Dyrektora w sposób uniemożliwiający zapoznanie się z nim przez osoby do tego nieupoważnione przez okres pięciu lat.

§ 10

Zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu Organizatora do stosowania standardów ochrony małoletnich, zasady przygotowania personelu do ich stosowania oraz sposoby dokumentowania tej czynności

1. Osobą odpowiedzialną za przygotowanie personelu Organizatora do stosowania standardów ochrony małoletnich jest Dyrektor. Dyrektor może upoważnić wyznaczoną przez siebie osobę do przygotowania personelu Organizatora do stosowania standardów ochrony małoletnich.
2. Osoba upoważniona przez Dyrektora, o której mowa w ust. 1, musi legitymować się co najmniej 3-letnim doświadczeniem w pracy z osobami małoletnimi i posiadać niezbędną wiedzę pozwalającą na przeprowadzenie szkolenia personelu Organizatora, obejmujących w szczególności następujące zagadnienia:
   1. rozpoznawanie symptomów krzywdzenia małoletnich;
   2. procedury interwencji w przypadku podejrzeń krzywdzenia małoletnich
3. Szkolenia, o których mowa w ust. 2, są organizowane są w razie potrzeby, przy czym w każdym przypadku dla osoby nowo zatrudnianej, a w pozostałych przypadkach nie rzadziej niż co dwa lata w terminie wskazanym przez Dyrektora.
4. Osoba, o której mowa w ust. 1, zapoznaje pracowników ze standardami ochrony małoletnich oraz odbiera od każdego zatrudnionego pracownika oświadczenie o zapoznaniu się ze standardami ochrony małoletnich, obowiązującymi u Organizatora.
5. Pracownicy nowo zatrudnieni w placówce są zapoznawani ze standardami w terminie 14 dni od dnia dopuszczenia ich do pracy i w tym czasie jest od nich odbierane oświadczenie, o którym mowa w ust. 4.
6. Osoba, o której mowa w ust. 1 bierze udział w rekrutacji personelu Organizatora i w jej trakcie ocenia przygotowanie kandydata do pracy z dziećmi małoletnimi.
7. Osoba, o której mowa w ust. 1 jest odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia.
8. Wzór oświadczenia, o którym mowa w ust. 4 stanowi załącznik nr 2 do Standardów.

§ 11 [Plan wsparcia małoletniego]

1. W razie ujawnienia krzywdzenia małoletniego Dyrektor wraz z wybranym przez siebie zespołem opracowuje plan wsparcia małoletniego uwzględniający możliwości prawne i faktyczne Organizatora. W skład zespołu mogą wchodzić osoby (specjaliści) spoza personelu Organizatora.
2. Wsparcie obejmuje przede wszystkim zainicjowanie działań interwencyjnych oraz podjęcie współpracy z instytucjami pomocowymi, w szczególności ośrodkami pomocy społecznej, organami ścigania, sądami rodzinnymi oraz placówkami oświatowymi.

§ 12 [Zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania]

1. Standardy ochrony małoletnich są dostępne na stronie internetowej Organizatora oraz wywieszane w widocznym miejscu w siedzibie i filiach Organizatora w wersji zupełnej oraz skróconej, przeznaczonej dla małoletnich. Wersja skrócona zawiera informacje istotne dla małoletnich
2. Na każde żądanie rodziców albo opiekunów prawnych lub faktycznych lub małoletnich standardy ochrony małoletnich są im udostępniane w formie papierowej lub w postaci elektronicznej. Udostepnienie nastąpi nie później niż w terminie 7 dni od daty otrzymania stosownego wniosku.
3. Na żądanie rodziców albo opiekunów prawnych lub faktycznych lub małoletnich standardy ochrony małoletnich standardy są także udostępnione do wglądu w biurze Dyrektora, w terminie uzgodnionym z Dyrektorem.
4. Na każde żądanie rodziców albo opiekunów prawnych lub faktycznych lub małoletnich Dyrektor wyjaśnia treść standardów ochrony małoletnich.

§ 13 [Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet oraz procedura ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie]

1. Organizator nie udostępnia wolnego dostępu do sieci Internet.
2. Korzystanie przez małoletnich z sieci Internet udostępnianej na terenie placówek i oddziałów Organizatora jest możliwa wyłącznie w ramach prowadzonych zajęć przez Organizatora i wyłącznie w zakresie niezbędnym do ich przeprowadzenia.
3. W przypadku wskazanym w ust. 2 Organizator stosuje oprogramowanie uniemożliwiające wyświetlanie treści niebezpiecznych dla małoletnich.
4. Wyznaczony przez Dyrektora pracownik co najmniej raz na 3 miesiące sprawdza udostępniane przez Organizatora małoletnim urządzenia elektroniczne z dostępem do sieci Internet pod kątem treści niebezpiecznych.
5. W przypadku znalezienia niebezpiecznych treści, wyznaczony pracownik podejmuje działania celem ustalenia, kto korzystał z komputera w czasie ich wprowadzenia oraz usuwa treści niebezpieczne.